Kan Şekeri Düzeyindeki Dalgalanmanın En Yaygın On Nedeni

Bazı diyabet hastaları, diyetlerini sıkı bir şekilde kontrol altına almak, gerekli ilaçları gereken zamanda/dozda almak ve düzenli egzersiz yapmak için kuşkusuz büyük çaba sarf etmelerine rağmen, kan şekeri seviyesinin yine de bahar havasında olduğu gibi dalgalanmasından çok rahatsızdır. Gerçekten, kan şekeri seviyesindeki dalgalanma birçok faktörden etkilenir. Ancak diyabet hastalarının sebepleri kendi başlarına aramaları daha zordur. Günümüzde ihmal edilebilecek bazı faktörler şu şekilde özetlenmektedir.

Çok canınız sıkılmadan önce, kan şekeri seviyesindeki dalgalanmanın nedenlerini bulmak için bu faktörleri kontrol edebilir ve böylece semptomatik tedavi verebilirsiniz!

1. Diyet

Çok yiyecek veya çok tek yiyecek alındığında, kan şekeri seviyesi dalgalanacaktır.

İlki çok anlaşılır. Birçok gıda alındığında, birçok madde doğal olarak glikoza dönüştürülür ve bu nedenle yüksek tokluk kan şekeri oluşmaya eğilimlidir.

İkincisi, birçok insan için anlaşılabilir değildir. Örneğin sadece pirinç alınırsa tokluk kan şekeri çok yüksek olur ve yemek tamamlanmadan önce hipoglisemi de oluşur. Diyet yapısı belirli bir oranda ayarlanırsa (yağsız etlerin uygun şekilde eklenmesi, yeşil sebzelerin arttırılması ve fasulyenin pirince eklenmesi gibi) tokluk kan şekeri çok iyi kontrol edilecektir.

Bu nedenle, tokluk kan şekeri, çok fazla yiyecek veya çok tek yiyecek alındıktan sonra yükselebilir.

2. Dehidrasyon

    Vücut sıvısı eksik olduğunda kan şekeri yükselir çünkü kan dolaşımındaki glikoz konsantrasyonu yükselir. Geleneksel yöntem olarak, günde 8 bardak su içmek çoğu diyabet hastası için uygundur, ancak diyabet hastaları daha büyük vücut formu veya daha fazla egzersiz miktarı olduğunda hala daha fazla suya ihtiyaç vardır.

3. İlaçlar

Bazı ilaçlar kan şekerini bozabilir. Örneğin, hormonlar, doğum kontrol hapları, bazı antidepresanlar, antipsikotik ilaçlar ve bazı idrar söktürücüler gibi ilaçlar kan şekeri seviyesinin yükselmesine neden olur.

Bu nedenle herhangi bir yeni ilaç uygulanmadan önce kan şekeri durumu anlatılmalı, doktor veya eczacılara danışılmalıdır.

4. Zaman Periyodu

Sabah uyandıktan sonra hiperglisemi diyabetes mellitus şafak fenomeni olabilir. 3:00~4:00 saatleri arasında büyüme hormonu ve diğer hormonlar insan vücudunu uyarmak için salınır; insanın insüline duyarlılığı bu hormonlar tarafından zayıflatılarak şafakta hiperglisemiye neden olur.

Ancak önceki gece aşırı insülin veya kan şekerini kontrol eden ilaçlar alınırsa veya önceki gece yetersiz yemek alınırsa ertesi sabah hipoglisemi oluşabilir.

5. Adet döngüsü

    Kadınlarda kan şekeri, adet öncesi dönemde hormonların değişmesi nedeniyle dalgalanma gösterebilir. Bu nedenle kadın diyabet hastalarının adet görmeden önceki bir hafta içinde kan şekeri sürekli yükseliyorsa, alınan karbonhidrat miktarı azaltılmalı veya daha fazla egzersiz yapılmalıdır.

6. Yetersiz uyku

    Yetersiz uyku sadece duygular için zararlı değil, aynı zamanda kan şekeri için de zahmetlidir. Hollanda'da yapılan bir çalışmada, yeterli uyku ile karşılaştırıldığında, tip 20 diyabetli hastalarda sadece 4 saatlik uykuya izin verildiğinde insülin duyarlılığı %1 oranında düşmüştür.

7. Hava

Aşırı havalarda (ya kavurucu veya aşırı soğuk hava), kan şekerinin kontrolü etkilenecektir.

Kavurucu yaz aylarında, bazı diyabet hastalarında kan şekeri seviyesi yükselirken, diğer diyabet hastalarında (özellikle insülin kullananlarda) düşebilir. Bu nedenle kavurucu havalarda diyabet hastaları dışarı çıkmamalı ve kan şekeri seviyesindeki değişim yakından izlenmelidir.

8. Seyahat

Seyahat süresi boyunca insanlar fark edilmeden daha fazla yiyecek, içecek alabilir ve daha fazla aktivite yapabilirler. Kan şekeri seviyesi bu faktörlerden etkilenir.

Ayrıca, iş ve dinlenme değişikliği, uygulama programını bozacak, diyet/uyku alışkanlığını bozacak ve kan şekeri kontrolünü etkileyecektir. Bu nedenle seyahat süresince kan şekerindeki değişim diyabet hastaları tarafından sıklıkla takip edilmelidir.

9. Kafein

    İçecekteki kafein, insanın karbonhidratlara tepkisini artıracak ve böylece tokluk kan şekerinin yükselmesine neden olacaktır. American Duke Üniversitesi'nin araştırmalarına göre tip 500 diyabetli hastalarda 3 mg kafein (5~7.5 fincan kahveye eşdeğer) alındıktan sonra kan şekeri seviyesi günde ortalama %2 yükseldi.

10. Kan şekeri ölçümünün detayları

    Kan şekeri ölçümünden önce eller yıkanmalıdır (özellikle yiyeceğe dokunulduktan sonra), aksi takdirde yanlış alarm verilebilir çünkü mevcut kan şekeri ölçüm cihazı çok hassastır ve cilde bulaşan şeker kan örneğini kontamine eder. Belli bir çalışmanın gösterdiği gibi, muz kabuğunu soyan veya elmayı dilimleyen katılımcıların %10'inde ölçülen kan şekeri değeri, ellerini yıkayanlara göre en az %88 daha yüksekti. Losyon ve cilt kremi bile kan şekerinin yanlış ölçülmesine neden olur.